Veel inwoners van Zutphen kennen wel een verhaal over de Barlheze. Het zou een gezellige volksbuurt met veel winkels en nogal wat kroegen geweest zijn, waar tijdens Koninginnedagfeesten vrolijk gehost werd. Maar is deze straat altijd wel zo gezellig geweest en zijn er altijd winkels en kroegen geweest? We bladeren in het kort door de geschiedenis van de Barlheze.
 

Een artikel uit 2008 in het tijdschift Zutphen – Tijdschrift over de historie van Zutphen en omgeving, een uitgave van de Historische vereniging Zutphen

Bron: cultureelerfgoed.nl

Als je nu door de Barlheze loopt, is het nauwelijks voorstelbaar dat dit vóór de Tweede Wereldoorlog een drukke straat was waarin circa 45 middenstanders een winkel, café of een ander bedrijfspand hadden. Bij het verzamelen van materiaal voor het boek Lopen door het verleden van het Barlhezekwartier is op basis van adressenboekjes, advertenties in de Zutphensche Courant en interviews voor de periode 1900–1960 per tien jaar een overzicht samengesteld van de middenstand in deze straat. In dit artikel wordt aangegeven welke cafés hier vóór de Tweede Wereldoorlog waren. Het begrip ‘café’ moet hierbij ruim worden opgevat en omvat ook logementen en dergelijke.

Een artikel uit 2007 in het tijdschift Zutphen – Tijdschrift over de historie van Zutphen en omgeving, een uitgave van de Historische vereniging Zutphen

Bron: cultureelerfgoed.nl

Een artikel over de slagerijen in de Barlheze. Grotendeels gebaseerd op informatie uit de adresboeken Zutphen en advertenties in de Zutphense Courant.

Een artikel uit 2009 in het tijdschift Zutphen – Tijdschrift over de historie van Zutphen en omgeving, een uitgave van de Historische vereniging Zutphen

Bron: docplayer.nl

Dit boek vertelt de verhalen van Joodse onderduikgezinnen in Zutphen, een gemeenschap die vóór de oorlog meer dan 500 mensen telde.

De oorlog heeft diepe sporen achtergelaten, ook in Zutphen. Van de eens hechte Joodse gemeenschap keren slechts enkele tientallen mensen terug uit de kampen en van hun onderduikadressen. Velen van hen vestigen zich later in het buitenland, zoals Israël en de Verenigde Staten.

Dit boek biedt inzicht in wat er met verschillende gezinnen is gebeurd tijdens deze angstige, uitsluitende en vernietigende periode. Het bevat verhalen van Joodse families uit Zutphen, maar ook van Nederlanders die hebben geholpen bij het vluchten, onderduiken en verzorgen van hun bedreigde medeburgers.

Dit boek biedt een overzicht van het Joodse leven in Zutphen, vanaf de vroege Middeleeuwen tot aan vandaag, vergeleken met ontwikkelingen elders. Tot de achttiende eeuw zijn er slechts sporadische vermeldingen van individuen, voornamelijk als gevolg van beperkingen die toen golden. Dit veranderde aan het einde van de achttiende eeuw, toen de idealen van vrijheid, gelijkheid en broederschap ook hier werden omarmd, geïnspireerd door de Franse Revolutie.

Rond 1800 begon de Joodse gemeenschap in Zutphen te groeien. Veel arme Joden vluchtten uit Oost-Europa naar hier vanwege de omstandigheden daar. De groeiende gemeenschap leidde tot de behoefte aan grotere synagogen, uitbreidingen van begraafplaatsen en andere voorzieningen. Verzoeken om steun werden ingediend bij verschillende koningen, te beginnen bij Lodewijk Napoleon. De groei van de gemeenschap bracht ook een bloei van het religieuze en culturele leven met zich mee.

De Tweede Wereldoorlog trof de Joodse gemeenschap hard, maar na de oorlog zette de overgebleven, sterk verminderde gemeenschap zich actief in en nam nieuwe initiatieven. Er werd een nieuwe, kleinere synagoge gebouwd. Dankzij de inspanningen van velen kon de gemeenschap vanaf 1985 weer gebruik maken van de negentiende-eeuwse synagoge die tot aan de oorlog in gebruik was. In 2000 werd samen met de Joodse gemeenschappen van Apeldoorn en Deventer de Nederlands Israëlitische Gemeente De Stedendriehoek opgericht.

Dit boek vertelt het verhaal van de joodse bewoners van de Schilderswijk in Zutphen die tijdens de oorlog zijn verdwenen. Voor de oorlog woonden er ongeveer vijftien joodse gezinnen in deze buurt, maar de meesten van hen zijn tijdens de oorlog vermoord.

Het boek bevat speciale familiefoto's die worden gebruikt om te vertellen over de bewoners die zijn omgekomen, maar ook over de paar mensen die de oorlog hebben overleefd. Bijvoorbeeld, het verhaal van de familie Krukziener uit de Rembrandtstraat. Kort na de bevrijding in mei 1945 staan ze voor het kippenhok in 't Joppe, waar ze lange tijd ondergedoken hebben gezeten.

Naast de familieverhalen beschrijft het boek ook verschillende onderwerpen apart, zoals de Joodse school, Duitse vluchtelingen, razzia's, de Spoorwegstaking en de inbeslagname van joods eigendom.

Meer over de activiteiten van de Schilderswijk lees je hier: https://www.stolpersteinezutphen.nl/schilderswijk